Harold II Godwinson (urodzony około 1022 roku, zmarł w bitwie pod Hastings, Sussex, 14 października 1066 roku) herb
Syn Godwina Aparté, earla Wessexu, Kentu i Gytha Thorkelsdóttir Jelling [Knýtlinga], córkę Thorgils Sprakalegg Jelling [Knýtlinga].
Earl Wschodniej Anglii od około 1052 roku do 1053 roku, earl Wessexu od 15 kwietnia 1053 roku do 6 stycznia 1066 roku, earl Kentu i Herefordu od 15 kwietnia 1053 roku do 6 stycznia 1066 roku. Król Anglii od 6 stycznia do 14 października 1066 roku, koronowany w katedrze Św. Pawła 6 stycznia 1066 roku.
Około 1042 roku poślubił (oddalona w styczniu 1066 roku) Ealdgyth "Łabędzioszyję, Łabędzia Szyja" Cerdicingas (urodzona około 1025 roku, zmarła około 1086 roku), córkę Alfgara Cerdicingas, earla East Angles, earla Wessexu, earla Mercii i Alfgify, córki Morcara i Ealdgyth. W Yorku około marca 1066 roku poślubił Edytę Leofwine z Mercji (urodzona około 1042 roku, zmarła zapewne w 1070 roku), córkę Elfgara Leofwine, earla Mercji i Elfgify z Zachodniej Anglii.
Ojciec Harolda, earl Godwin, był najpotężniejszym brytyjskim magnatem w czasach rządów dynastii duńskiej i panowania Edwarda "Wyznawcy". W 1045 roku wydał on swoją córkę Edytę za króla Edwarda. Z tej okazji Harold został mianowany earlem Anglii Wschodniej. W 1047 roku z łask króla Edwarda wypadł starszy brat Harolda, Swen, który został skazany na wygnanie za porwanie i więzienie mniszki. Harold został wówczas dziedzicem ojca i otrzymał część dóbr wygnanego brata. Kiedy w 1049 roku Swen chciał powrócić w łaski króla, Harold się temu sprzeciwił.
W 1050 roku doszło do kolejnego już konfliktu króla z Godwinem. Tym razem jednak potężny earl przegrał i musiał udać się na wygnanie. Anglię opuścił też w 1051 roku Harold, który udał się do Irlandii ze swoim młodszym bratem, Leofwinem. Latem 1052 roku Godwin powrócił jednak z wygnania do południowej Anglii. Niedługo później na północy wylądował Harold i pokonał lokalne wojska królewskie. Następnie połączył się ze swoim ojcem i wspólnie wymusili na Edwardzie powrót do stanu sprzed 1051 roku. W 1053 roku zmarł Godwin i Harold odziedziczył jego tytuł earla Wesseksu. W 1058 roku został dodatkowo hrabią Hereford. Stanął również na czele anglosaskich magnatów, którzy sprzeciwiali się pronormandzkiej polityce Edwarda "Wyznawcy", który otaczał się na swym dworze przybyszami z Normandii i powierzał im różne lukratywne godności.
Wzrastała również potęga rodu Harolda. W 1055 roku jego brat Tostig został earlem Northumbrii, co zakończyło się rebelią niezadowolonego Elfgara, earla Anglii Wschodniej. Elfgar sprzymierzył się z Walijczykami. Przeciwko buntownikowi wyruszył Harold, który bez wydania bitwy zmusił Walijczyków do podpisania pokoju. W 1057 roku Harold otrzymał we władanie pogranicze walijskie. Rok wcześniej posłował do Ratyzbony, gdzie prowadził rokowania z królem Węgier Andrzejem I w sprawie powrotu do Anglii ostatniego męskiego krewnego Edwarda "Wyznawcy", Edwarda "Wygnańca". Przy tej okazji odbył prawdopodobnie pielgrzymkę do Rzymu. Rokowania zakończyły się sukcesem i Edward przybył do Anglii w 1057 roku, jednak zmarł niedługo później, pozostawiając małego synka, Edgara.
W 1062 roku zmarł earl Elfgar, co wykorzystał Harold, atakując nagle jego walijskiego sojusznika, księcia Gruffydda ap Llywelyna. Harold zdobył Rhuddlan i zniszczył stacjonującą tam walijską flotę, ale samego Gruffydda nie udało mu się pojmać. Działania wojenne przerwano z powodu złej pogody i wznowiono dopiero w maju 1063 roku. Kampania miała charakter niszczycielskich napadów na niebronione walijskie wybrzeże, połączone z lądowym atakiem Tostiga. Na terenach zajętych przez Harolda jego oddziały pozostawiały kamienie z napisem: Hic fuit victor Haroldus ("Zwycięzcą tu był Harold"). Gruffydd próbował jeszcze walki partyzanckiej, ale znienawidzony przez poddanych został zamordowany. Pogranicze walijskie zostało uspokojone, a Harold zyskał sławę wyśmienitego dowódcy.
W 1064 roku Harold nagle znalazł się w Ponthieu w Normandii po zatonięciu swojego statku. Nie wiadomo, co sprowadziło go na ziemie księcia Normandii, Wilhelma II. Jedna z hipotez głosi, że Harold chciał odwiedzić członków swojej rodziny i przyjaciół z czasów wygnania w 1051 roku. Według ludzi związanych z normandzkim dworem, Harold wypełniał misję powierzoną mu przez króla Edwarda. Książę Wilhelm twierdził, że podczas spotkania z Edwardem "Wyznawcą" w 1051 roku otrzymał od niego przyrzeczenie sukcesji na tronie Anglii (Edward nie miał dzieci). Harold miał zostać wysłany do Normandii, by zaprzysiąc raz jeszcze słowa króla.
Harold znalazł się na dworze Wilhelma i brał u jego boku udział w wyprawie przeciwko księciu Bretanii Conanowi II. Podczas przemarszu obok ufortyfikowanego opactwa Mont Saint-Michel Harold uratował dwóch żołnierzy Wilhelma z ruchomych piasków. W podzięce Wilhelm pasował go na rycerza. Tkanina z Bayeux i inne normandzkie źródła twierdzą, że Harold przyrzekł przy tej okazji wierność Wilhelmowi i poparcie dla jego pretensji do angielskiego tronu. Kronikarz Orderyk Vitalis tak opisał Harolda: "Anglik był bardzo wysoki i przystojny, zwracał uwagę siłą fizyczną, odwagą i elokwencją".
Po powrocie do Anglii Harold wsparł w 1065 roku rebeliantów w Nortumbrii, którzy zbuntowali się przeciwko fiskalnej polityce brata Harolda, Tostiga. Miejsce obalonego brata zajął earl Morcar. To postępowanie Harolda sprawiło, że stworzył sobie niebezpiecznego wroga we własnej rodzinie.
Około 1042 roku Harold ożenił się po raz pierwszy, z Ealdgyth, zwaną "Łabędzioszyją. Było to małżeństwo według tzw. prawa duńskiego, nieuznawane przez Kościół. Para miała pięcioro dzieci.
Mniej więcej w styczniu 1066 roku Harold oddalił Ealdgyth i poślubił Aldgyth, córkę earla Elfgara z Mercji, siostrę Morcara z Nortumbrii i Edwina z Mercji. Miał z nią dwóch pogrobowych synów. Najprawdopodobniej dożyli oni lat sprawnych i zmarli na wygnaniu.
Król Edward "Wyznawca" zmarł 5 stycznia 1066 roku. Harold twierdził, że na łożu śmierci przekazał Haraldowi koronę. Rację Harolda uznał witan, czyli zgromadzenie tanów anglosaskich. Harold został błyskawicznie koronowany przez ekskominikowanego arcybiskupa Stiganda (była to pierwsza koronacja dokonana w opactwie westminsterskim). Wybierając Harolda tanowie pominęli ostatniego potomka Alfreda "Wielkiego", Edgara Athelinga, który był za młody, niedoświadczony i pozbawiony szerszych wpływów, a nadchodzącym wydarzeniom mógł sprostać tylko człowiek stanowczy i doświadczony. Na wieść o śmierci Edwarda "Wyznawcy" pretensje do korony zgłosili dwaj ludzie - książę Normandii Wilhelm i król Norwegii Harald III "Surowy".
Z norweskim władcą sprzymierzył się brat Harolda, Tostig. Król próbował przeciągnąć go na swoją stronę, oferując mu 1/3 królestwa. Tostig zapytał wówczas, co Harold ofiaruje królowi Norwegii. Zdaniem kronikarza Henry'ego z Hungtington Harold miał odpowiedzieć: "Sześć stóp ziemi, albo trochę więcej, ile będzie potrzebował, bo to podobno postawny mężczyzna". Nie wiadomo jednak gdzie wspomniana rozmowa miała miejsce.
Zagrożony atakiem z Norwegii i Normandii, Harold całą wiosnę i lato trzymał pod bronią pospolite ruszenie, tzw. fyrd. Kiedy jednak nadszedł wrzesień, uznał inwazję za nieprawdopodobną i rozpuścił fyrd do domów. Wtedy przyszła do niego wieść o lądowaniu Haralda III i Tostiga na północy i o strasznej klęsce jaką ponieśli earlowie Edwin i Morcar pod Gate Fulford 20 września 1066 roku. Norwegowie zdobyli również York. Harold nie zwlekając ruszył błyskawicznym marszem na północ i 25 września zaskoczył Norwegów pod Stamford Bridge. Harald III musiał przyjąć bitwę w niesprzyjających warunkach. Zaskoczona i nieprzygotowana do bitwy armia norweska poniosła druzgocącą klęskę. Harald walczył dzielnie, ale zginął trafiony strzałą w gardło. Niebezpieczeństwo norweskie zostało zażegnane.
Harold nie cieszył się długo ze swojego sukcesu. Na początku października doszła do niego wieść, że Wilhelm Normandzki wylądował 29 września w Pevensey. Harold nie zwlekając ruszył na południe. 8 października stanął w Londynie. 13 października zjawił się pod Hastings, gdzie czekał już na niego Wilhelm. Harold, nie czekając na przybycie pospolitego ruszenia, stanął do bitwy z 6 tys. rycerstwa. Wojsko jego było znużone marszem, ale usypało na wzgórzu Senlac okopy i stanęło za murem z tarcz. Wysiłki Normanów (około 7 tysięcy ludzi) i ich jazdy były daremne. Mur z tarcz nie zachwiał się, panice natomiast uległy niektóre normandzkie oddziały. Nie powiódł się również manewr pozorowanej ucieczki. Sytuacja Wilhelma stawała się nie do pozazdroszczenia.
O wyniku bitwy przesądził przypadek. W późnych godzinach popołudniowych zabłąkana strzała trafiła Harolda w oko. Król upadł, co wywołało panikę w anglosaskich oddziałach. Wykorzystał to Wilhelm, który poprowadził decydujące uderzenia. Szyk Anglosasów załamał się, większość armii rzuciła się do ucieczki. Większość przybocznej gwardii Harolda, (huskarlowie) została wybita do nogi. Zginął król Harold i jego dwaj bracia. Wilhelm był panem pobojowiska.
Bitwa pod Hastings oddała losy Anglii w ręce Wilhelma. Rozpoczął się okres mordów i łupieży. Wkrótce poddał się Londyn, odcięty od dostaw żywności. Tak skończyło się panowanie Anglosasów w Anglii.
Pochowany w opactwie Waltham w Essex.
Żródła:
Harold II w "WikipediA"
HAROLD Godwinson w "MedLands" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
Harold II Godwinson w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
26-07-2020
25-06-2020
17-06-2020
14-06-2020